Παρά την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας σε εθνικό επίπεδο, η Δυτική Μακεδονία συνεχίζει να καταγράφει από τα πλέον αρνητικά μεγέθη στην αγορά εργασίας και το βιοτικό επίπεδο, σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ για το 2025.
Ειδικότερα, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας εμφανίζει ποσοστό απασχόλησης κάτω από τον εθνικό μέσο όρο (63,3%), ενώ η υποαπασχόληση και η μακροχρόνια ανεργία πλήττουν δυσανάλογα τους κατοίκους της – κυρίως τις γυναίκες και τους νέους πτυχιούχους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, η ανεργία στις άνεργες πτυχιούχους στη Δυτική Μακεδονία αγγίζει το 16,3%, υπερτριπλάσια από εκείνη της Αττικής. Η έλλειψη θέσεων εργασίας σε τομείς υψηλής εξειδίκευσης, αλλά και η περιορισμένη παρουσία κλάδων καινοτομίας και τεχνολογίας, δημιουργούν ασφυκτικές συνθήκες για την επιστημονική νεολαία της περιοχής.
Παράλληλα, η ένταση φτώχειας στη Δυτική Μακεδονία συνεχίζει να κινείται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με την έκθεση, περισσότερα από τα μισά νοικοκυριά ζουν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ αυξήθηκε σημαντικά και το ποσοστό των νοικοκυριών με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας, δηλαδή με ελάχιστη ή και καθόλου επαφή με την αγορά εργασίας.
Ανησυχητικά είναι και τα στοιχεία που αφορούν την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Το 2024 καταγράφηκε αύξηση στον αριθμό των πολιτών που δεν είχαν δυνατότητα να υποβληθούν σε απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις, φαινόμενο που σχετίζεται με την υποστελέχωση του τοπικού ΕΣΥ και τη γεωγραφική απομόνωση ορεινών περιοχών.
Ενδεικτική της συνολικής εικόνας είναι και η χαμηλή συμμετοχή σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, γεγονός που καθιστά τη Δυτική Μακεδονία λιγότερο ανθεκτική στις αλλαγές της αγοράς εργασίας και περιορίζει τις δυνατότητες επανένταξης ανέργων.
Η Δυτική Μακεδονία, παρά τις μεγάλες δυνατότητες που προσφέρει ως πρώην ενεργειακό κέντρο της χώρας και τις στρατηγικές επενδύσεις που προγραμματίζονται στην πράσινη μετάβαση και στο υδρογόνο, κινδυνεύει να παραμείνει στο περιθώριο, εάν δεν υπάρξει ουσιαστική πολιτική στήριξη, ενίσχυση των τοπικών υποδομών και στοχευμένες παρεμβάσεις στην απασχόληση και την κοινωνική συνοχή.
Η έκθεση του ΙΝΕ ΓΣΕΕ έρχεται να υπενθυμίσει ότι η μετάβαση στη νέα εποχή απαιτεί ισόρροπη ανάπτυξη και όχι διεύρυνση των περιφερειακών ανισοτήτων. Η Δυτική Μακεδονία χρειάζεται περισσότερα από διακηρύξεις – χρειάζεται πολιτικές που να φέρουν δουλειές, παιδεία, πρόσβαση σε υπηρεσίες και αξιοπρεπές εισόδημα.