Σε τροχιά ριζικού μετασχηματισμού εισέρχεται η Δυτική Μακεδονία, καθώς το Περιφερειακό Σχέδιο Ανάπτυξης προχωρά πλέον με ταχύτατους ρυθμούς. Μετά από χρόνια στασιμότητας, η περιοχή βλέπει ένα κύμα μεγάλων υποδομών και κρίσιμων επενδύσεων να υλοποιούνται ή να βρίσκονται στο τελικό στάδιο προετοιμασίας. Το συνολικό ύψος των έργων που αναμένεται να ολοκληρωθούν την περίοδο 2026–2027, αλλά και αυτών που δρομολογούνται για μετά το 2027, ξεπερνά τα 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η εικόνα αυτή παρουσιάστηκε αναλυτικά στη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, αναδεικνύοντας τον κομβικό ρόλο που αποκτά η Δυτική Μακεδονία στο νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας.

Απολογισμός περιόδου 2019–2025: Πάνω από 57 εκατ. ευρώ σε ολοκληρωμένα έργα

Η πρώτη φάση χρηματοδοτήσεων οδήγησε στην ολοκλήρωση έργων προϋπολογισμού άνω των 57 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για παρεμβάσεις που έθεσαν τις βάσεις για τα πολύ μεγαλύτερα έργα που ακολουθούν από το 2026 και μετά.

Έργα που ολοκληρώνονται το 2026–2027: Επενδύσεις άνω του 1 δισ. ευρώ

Την επόμενη διετία ολοκληρώνεται ένα τεράστιο πρόγραμμα έργων συνολικού προϋπολογισμού 1,03 δισ. ευρώ, το οποίο αλλάζει αποφασιστικά τον αναπτυξιακό ορίζοντα της Περιφέρειας. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν:

1. Ο Αυτοκινητόδρομος Ε65 – Τμήμα Τρίκαλα–Εγνατία (480 εκατ. €)

Το μεγαλύτερο έργο της διετίας, με πρόοδο άνω του 70%, αναμένεται να συνδέσει αποτελεσματικά τη Δυτική Μακεδονία με την Κεντρική Ελλάδα, την Ήπειρο και τις διεθνείς οδικές αρτηρίες μέσω της Εγνατίας. Η ολοκλήρωσή του αίρει τη γεωγραφική απομόνωση δεκαετιών.

2. Νέα μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας (ΣΗΘΥΑ) – 81 εκατ. €

Ένα έργο κρίσιμο για την ενεργειακή μετάβαση της περιοχής, με μονάδα φυσικού αερίου ισχύος ≥65 MWth που κατασκευάζεται ήδη και προγραμματίζεται να τεθεί σε λειτουργία έως τα τέλη του 2026.

3. Οδικός άξονας Καστοριά – Πτολεμαΐδα με σήραγγα Κλεισούρας – 91 εκατ. €

Ένα από τα πλέον αναμενόμενα έργα της Δυτικής Μακεδονίας. Ο αρχικός προϋπολογισμός των 71 εκατ. ευρώ ενισχύθηκε με επιπλέον 20 εκατ. € ώστε να ολοκληρωθεί ο απαιτητικός ορεινός διάδρομος. Η κατασκευή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

4. Ύδρευση Φλώρινας από το φράγμα Τριανταφυλλιάς – 17 εκατ. €

Η πόλη αποκτά επιτέλους ένα αξιόπιστο και σύγχρονο σύστημα υδροδότησης. Το έργο ολοκληρώνεται στο πρώτο τετράμηνο του 2026.

5. Νέα πτέρυγα Χειρουργικού–Παθολογικού τομέα στο Μαμάτσειο Νοσοκομείο – 13 εκατ. €

Εμβληματική επέκταση των υγειονομικών υποδομών της Κοζάνης, με σύγχρονες εγκαταστάσεις που θα καλύψουν ανάγκες δεκαετιών.

Έργα μετά το 2027: Η μεγάλη αναπτυξιακή ώθηση — 670 εκατ. ευρώ

Το δεύτερο κύμα έργων, που θα ολοκληρωθεί έως τα τέλη της δεκαετίας, θέτει τη βάση για έναν εντελώς νέο αναπτυξιακό χάρτη στη Δυτική Μακεδονία. Ο συνολικός προϋπολογισμός φτάνει τα 670 εκατ. ευρώ, με σημαντικές παρεμβάσεις σε ενέργεια, άρδευση, εκπαίδευση και τεχνολογία.

1. Αγωγός Φυσικού Αερίου Υψηλής Πίεσης – 184,6 εκατ. €

Ένα έργο στρατηγικής σημασίας από τη ΔΕΣΦΑ, που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ 2021–2027. Με μήκος 157 χιλιομέτρων, ο αγωγός θα εξυπηρετήσει κρίσιμες ανάγκες τηλεθέρμανσης σε Κοζάνη, Πτολεμαΐδα και Αμύνταιο, ενώ δημιουργεί δυνατότητες μελλοντικών επεκτάσεων.

2. Πολυλειτουργικό συγκρότημα ΖΕΠ Κοζάνης – 89,2 εκατ. €

Έργο-τομή για την πόλη της Κοζάνης, με δημόσιες υποδομές που καλύπτουν εκπαίδευση, αθλητισμό, τεχνολογία και πολιτισμό. Περιλαμβάνει κλειστά γυμναστήρια, κολυμβητήριο, σχολικές μονάδες, κέντρο διάδοσης τεχνολογίας και νέες δομές ΕΠΑΛ. Ορίζεται να ολοκληρωθεί έως το 2028.

3. Αρδευτικό Βόρειας Ζώνης Πολυφύτου – 105 εκατ. €

Έργο κομβικό για τον πρωτογενή τομέα. Αφορά 37.000 στρέμματα και υπόσχεται εντυπωσιακή εξοικονόμηση νερού και ενέργειας, με αύξηση της παραγωγικότητας και μείωση του κόστους άρδευσης. Η μελέτη έχει ολοκληρωθεί και αναζητείται η τελική χρηματοδότηση.

4. Φράγμα Νεστορίου – 49 εκατ. €

Ίσως το πιο πολυσυζητημένο έργο της Καστοριάς, το οποίο είχε «παγώσει» για δεκαετίες. Με δέσμευση για επανεκκίνηση, το φράγμα των 75 μ. θα δημιουργήσει λίμνη 823 στρεμμάτων και θα αρδεύει 75.000 στρέμματα, προσφέροντας τεράστιες δυνατότητες αναδιάρθρωσης καλλιεργειών.

5. Πράσινο Κέντρο Δεδομένων & Υπερυπολογιστής Δυτικής Μακεδονίας – 22 εκατ. €

Μια πρωτοποριακή επένδυση που στοχεύει να μετατρέψει την Περιφέρεια σε κόμβο υψηλής τεχνολογίας, προσφέροντας υπολογιστική ισχύ σε έρευνα, πανεπιστήμια και δημόσιο τομέα.

6. Εκπαιδευτικό Αστρονομικό Πάρκο Όρλιακα – 13,5 εκατ. €

Το έργο που αναμένεται να αναβαθμίσει τα Γρεβενά σε διεθνή προορισμό επιστημονικού τουρισμού. Με σύγχρονα παρατηρητήρια, τηλεσκόπια, εργαστήρια φυσικών επιστημών και εκπαιδευτικές υποδομές σε υψόμετρο 1.500 μέτρων, το πάρκο θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για την ελληνική και ευρωπαϊκή αστρονομία.

Ένα νέο παραγωγικό μοντέλο για τη Δυτική Μακεδονία

Η συρρίκνωση της γουνοποιίας και οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία έφεραν την Περιφέρεια μπροστά σε μια ιστορική ανάγκη: την αναζήτηση ενός νέου βιώσιμου αναπτυξιακού προσανατολισμού. Τα έργα που υλοποιούνται ή σχεδιάζονται σήμερα δεν αποτελούν απλώς τεχνικές παρεμβάσεις, αλλά θεμέλια για:

• οικονομική διαφοροποίηση

• ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα

• επενδύσεις στην καινοτομία

• αναβάθμιση της ποιότητας ζωής

• ενεργειακή μετάβαση και σύγχρονες υποδομές

Η Δυτική Μακεδονία βρίσκεται στο κατώφλι μιας νέας εποχής. Και αυτή τη φορά, η αλλαγή δεν είναι απλώς αναγκαία· είναι ήδη σε εξέλιξη.